En toen stond de tijd even stil

Velzeboer en Hegger
Foto Mihlo Baerts
Purmerend – Adriënne Velzeboer en Mario Hegger ontmoeten elkaar bij Restaurant Spijkerman. Aan tafel zit ook Nils, de broer van Adrienne. Deze altijd goedlachse Purmerender is mee om zijn zus te ondersteunen en om de gezelligheid te waarborgen.
Gezellig samen Cees Baerts
Foto Haico Kats

Adrienne en Nils werden beide geboren in de Peperstraat op nummer 12. Het pand was verdeeld in een aantal vertrekken. Aan de voorkant op de begane grond dreef pa Velzeboer zijn kruidenierszaak en aan de achterzijde woonde het gezin bestaande uit vijf personen. Op de eerste etage woonde opa en oma.

Dat het hard werken was blijkt wel uit hun verhalen. Zo deed pa Velzeboer één dag na de geboorte al aangifte en ging direct weer aan het werk. Tenminste dat dacht hij want na het inschrijven werd hij bij burgemeester Kooiman ontboden en werd het glas geheven. Moe deed thuis de winkel en de kinderen. Precies op 7 oktober 1959 rond negen uur in de ochtend werd Adrienne als 10.000 inwoner van Purmerend geboren. Reden temeer om eens met haar van gedachten te wisselen omdat wij binnenkort de grens van 100.000 overschrijden.

Adrienne weet zich nog veel te herinneren van het oude stadshart. Het Willem Eggert winkelcentrum stond er nog niet, daar had je de varkensmarkt. En aan het einde van de straat de koemarkt. Allemaal levendige handel in het Centrum en veel gezelligheid. Het ‘stadje’ is een uitspraak die is meegekomen met de Amsterdammers. Echte Purmerenders spreken nog altijd van het centrum.

Gescheiden van de meisjes

Aan tafel vertelt zij over de woning in de Peperstraat haar ouders en haar school. Ze weet nog heel goed dat de nonnen erg streng waren en de jongens kregen gescheiden van de meisjes hun onderwijs. Ze weet nog hoe de jongens op de gemetselde paaltjes voor de deur van de school klommen om over het hek te kunnen kijken naar de meisjes. Dat was een hele belevenis.

De non die hier heel boos om werd, liep kwaad de deur uit en gooide deze met een knal achter zich dicht. Op dat moment zat haar habijt tussen de deur en kon ze geen stap meer zetten. Dit tot leedvermaak van alle meiden. “Wij lagen dubbel, het was geen gezicht”, vult Adrienne aan.

Slaapsteden

Nadien is er veel gebouwd en veranderd in de binnenstad. De Where werd verlegd en werd de Gedempte Where. Het Willem Eggert werd gebouwd en Purmerend groeide en groeide. En zoals het dan gaat, mensen kenden elkaar na verloop van tijd niet meer. En dan worden de zogenaamde slaapsteden geboren. De bewoners verdiepen zich niet meer in de geschiedenis en als je de geschiedenis van de stad niet kent, dan leeft de stad niet voor je.

Als onze redactie Piet Jonker belt voor informatie over de draaibrug waar Adrienne over spreekt, vraagt Piet,” waar ben je mee bezig.” “Met de 10.000 inwoner Piet, die heb ik gister ontmoet bij Spijkerman.” “Dan bedoel je Adrienne Velzeboer uit de Peperstraat 10, die ken ik wel”, is zijn antwoord.

Piet Jonker

Piet die als stadshistoricus door het leven gaat weet veel van het mooie Purmerend. En stuurt ons direct een stukje uit zijn boek. Hier beschrijft hij de familie Velzeboer op zijn geheel eigen wijze.

“In 1960 maakte Purmerend zich op voor een groot evenement, want 550 jaar stadsrechten was een goede reden om eens flink feest te vieren. De stad begon in hoog tempo te groeien en ook het aantal inwoners, dat lang rond de zesduizend had gelegen, steeg snel. Nieuwe wijken betekende veel jonge gezinnen en veel nieuwe baby’s.

Maar ook in de ‘oude stad’ kwamen er nieuwe Purmerenders bij. Op woensdag 7 oktober 1959, rond negen uur in de ochtend, werd een kindje geboren bij de familie Velzeboer, vijfde generatie kruidenier aan de             

Peperstraat 10                                        

Vader stapte de volgende dag tussen de dagelijkse werkzaamheden door even snel naar de burgerlijke stand in het stadhuis, vlakbij aan de Kaasmarkt, om zijn derde kind en eerste dochter aan te geven. Ambtenaar Bolthuis, schreef met sierlijke letters de namen van de nieuw geborene in het register: Adriana Anna Wilhelmina. Vader Reijnerus zat op hete kolen, want de klanten hadden de boekjes met bestellingen klaarliggen en die moesten nog wel worden opgehaald. Bolthuis legde de pen neer en verzocht Velzeboer vriendelijk even mee te lopen naar de burgemeesterskamer. Verbouwereerd stapte hij de kamer binnen, kreeg een glas sherry kreeg aangeboden en hoorde burgemeester R. Kooiman trots vertellen dat Adriënne de 10.000ste Purmerender was.

Zoete inval

De burgemeester feliciteerde de gelukkige vader en overhandigde namens het gemeentebestuur een spaarbankboekje met honderd gulden (een cent per inwoner) en een zilveren bekertje. Op hetzelfde moment werd bij moeder Anna en kind een taart bezorgd en in de hele stad werden vlaggen uitgestoken. Bij de familie Velzeboer leek het daarna wel een zoete inval. Moeder wilde eerst nog wat rust, maar binnen de kortste keren stond iedereen aan het bed.

Cadeautjes Cees Baerts
Foto Mihlo Baerts

Burgemeester, wethouders, buren, winkeliers en klanten, iedereen wilde de 10.000ste zien. Doets (De Spar) trakteerde in samenwerking met Verkade de ruim tweeduizend schoolkinderen en diverse instellingen in Purmerend op beschuit met muisjes. Van de vele geschenken herinnert Adriënne zich vele jaren later nog heel goed de pop met beweegbare armen en benen die ze kreeg van de firma Maggie. Tijdens de stadsfeesten kreeg Purmerend een nieuw carillon en Adriënne, inmiddels negen maanden oud, mocht op de receptie de burgemeester bloemen aanbieden.

Als dank kreeg ze van notaris Dirkzwager, voorzitter van het carilloncomité, een zilveren belletje.”

 Mario Hegger onze eerste locoburgemeester heeft zo zijn eigen ervaring met Purmerend. Hij woonde destijds in Amsterdam. Op een zeker moment was het ook voor hem en zijn gezin tijd om te verkassen. Purmerend was een mogelijkheid. Op een goede dag ging Hegger een rondje maken om verschillende steden wat beter te bekijken. Na een vermoeiende dag strandde hij samen met zijn vrouw bij ‘T Purmerendje’ het café van Mari Voogd op de kop van Padjedijk. Mari overleed op 15 oktober 2016 en was een ambassadeur voor zijn Purmerend terwijl hij in Kaatsheuvel geboren was.

Mari Voogd

Mari stond achter de bar en vroeg aan Hegger wat hij kwam doen in het Centrum. Hegger vertelde dat hij en zijn vrouw wilde vertrekken uit Amsterdam en Purmerend wel leuk vonden. Mari stapte direct achter de bar vandaan en nam de familie Hegger op sleeptouw om zijn stad te laten zien.

Hegger was direct verkocht en zijn vrouw vond al na een week werk bij de slager op het Gildeplein. Uiteindelijk kreeg Hegger net als Mari veel liefde voor Purmerend en stapte zelfs in de lokale politiek. “Ik wil wat betekenen voor de stad en voor de mensen, “voegt hij trots toe.”

Het vele water en de landerijen maakt snel plaats voor de vernieuwing en joeg Adrienne de stad uit. Zij vond uiteindelijk haar rust in Hoorn. Daar hebben de mensen net even meer tijd voor elkaar. Het is wel duidelijk zij houdt van het dorp en mist het nog steeds om herkend te worden als ze over straat loopt. Vroeger sprak je elkaar bij de bakker of de melkboer. Dat is niet meer. Hegger beaamt dat en wijst op het feit dat de gemeente een kleine 230 evenementen organiseert of financiert juist om mensen met elkaar te laten kennismaken.

Buurt barbecue

Denk maar aan de paardenraces of de buurt-barbecue allemaal gelegenheden om elkaar beter te leren kennen. Maar ook de Brandweerdag is een prachtige gelegenheid om de mensen dichter bij elkaar te krijgen.

Aan tafel Cees Baerts
Foto Haico Kats

Zowel Adrienne als Mario Hegger zijn duidelijk in hun nopjes met deze ontmoeting. Adrienne weet zelfs te melden na het zoveelste enthousiaste verhaal van Hegger, “Ik word hier heel vrolijk van en leuk om deze positieve input te horen.

Historie is het DNA van de stad weet Hegger als laatste te vertellen. Hierna keuvelen beide nog heerlijk over de oude stadskern en alle vernieuwingen. Dat het laat geworden is bij Restaurant Spijkerman dat zal iedereen begrijpen.